Samenwonen kan toch ook?
Jonge mensen die gaan samenwonen. Je hebt er vast wel eens van gehoord. Een bevriend stel dat ervoor kiest om samen in één huis te gaan wonen. Een bruiloftsfeest organiseren ze niet. Want ze gaan niet trouwen. Ze wonen voortaan gewoon gezellig op één adres.
Gefeliciteerd!?
Mensen die gaan samenwonen, worden daar vaak mee gefeliciteerd. Een grote stap in je relatie! Gefeliciteerd en een goede tijd samen gewenst, zeggen ze dan. Ook onder christenen is het meer gebruikelijk geworden om te gaan samenwonen. Dat is goedkoper en makkelijker dan trouwen. Trouwen doen we later, als we daarvoor het geld en de tijd hebben. En waarom ook niet? Wat is er mis met samenwonen? Weet jij wat er mis is met samenwonen? Hoe reageer jij, als een bekende, een collega of een familielid gaat samenwonen? Feliciteer jij hem of haar? En als je niet feliciteert, wat zeg je dan wel?
Wat is het?
Als je voor de Nederlandse overheid je relatie officieel wilt vastleggen, dan zijn er drie mogelijkheden. Het huwelijk, het geregistreerd partnerschap en het samenlevingscontract. Het samenlevingscontract kan je opstellen als je gaat samenwonen. Daarin leg je allerlei praktische zaken vast over je bezittingen en financiën. De overheid heeft zon samenlevingscontract niet verplicht gesteld, je kan dus ook gaan samenwonen zonder dat je dat officieel vastlegt in een contract. Het wordt wel aangeraden om een contract op te stellen. Met name, omdat je dan minder problemen hebt als je weer uit elkaar gaat.
Waarom mensen samenwonen
De bovenstaande uitleg over huwelijk en samenwonen kan je vinden in informatie van de overheid en andere instanties. Maar je voelt vast wel aan dat deze benadering van het huwelijk en samenwonen niet Bijbels is. Toch is samenwonen tegenwoordig een normaal verschijnsel geworden, ook onder christenen. Het is daarom goed om na te denken wat de reden is dat mensen niet gaan trouwen, maar gaan samenwonen. Er zijn in hoofdlijn drie verschillende redenen.
Een reden is dat men trouwen te definitief vindt. Het samenwonen is voor deze mensen geen unieke relatie. Het is een relatie voor dit moment. En anderen zien het samenwonen als een eerste proefperiode. Als de relatie goed blijft, dan kan je na een aantal jaren alsnog gaan trouwen. Soms trouwen mensen pas, nadat ze 10 jaren hebben samengewoond. En als het toch niet klikt in je relatie, dan kan je zonder al te veel moeite weer uit elkaar. Als je samenwoont kan je je relatie gewoon weer verbreken. Een rechter hoeft geen uitspraak te doen als je niet langer meer wilt samenwonen. Bij een huwelijk is dat wel het geval.
Een tweede reden is, dat mensen trouwen zo officieel vinden. Het is te publiek en te plechtig. Het is onze relatie, onze keuze van de liefde. Daar heeft de overheid niets mee te maken. Sommige mensen zien het samenwonen als een individuele aangelegenheid, de overheid hoeft daar niets voor vast te leggen.
Een derde reden is dat mensen trouwen te kostbaar vinden. De kosten voor het opstellen van een samenlevingscontract zijn ongeveer 350,-. De aanvraag voor een huwelijk, de huwelijkssluiting, de ringen en het trouwfeest kosten veel meer geld.
Deze verschillende redenen kunnen mensen hebben om niet te trouwen. In ieder geval voorlopig nog niet te trouwen. Ze gaan eerst samenwonen.
Waarom niet?
Wat is er nu op tegen om te gaan samenwonen? Waarom moet je trouwen? We hebben hierboven drie redenen gezien waarom mensen gaan samenwonen. Laten we die drie beweegredenen bij langs lopen.
Mensen die samen hun leven delen, in één huis wonen en één bed delen, hebben een unieke relatie. De Bijbel zegt over zon relatie, dat het een unieke relatie is tussen één man en één vrouw. In deze huwelijksrelatie ben je samen één, God heeft je aan elkaar verbonden. Zo staat het ook in Genesis 2:21-25 en Mattëus 19:1-12: je bent als getrouwde man en vrouw samen één. Je hoort samen. Deze huwelijksband is intens en exclusief. Dit unieke karakter van het huwelijk komt niet tot zijn recht, als je gaat samenwonen. En het is daarom ook niet goed als je door het samenwonen een proefperiode zou willen inlassen.
Verder is het huwelijk een publieke zaak. Het is wel jouw persoonlijke keuze om te trouwen en jouw liefde voor die man of vrouw. Maar het huwelijk heeft niet alleen betekenis en gevolgen voor jullie twee. Je hebt samen als gehuwden ook een plaats in de maatschappij. Iedereen mag het weten dat je voortaan bij elkaar hoort. Je bent verantwoordelijk tegenover elkaar en tegenover de samenleving. In de huwelijksbelofte voor de overheid verplicht je jezelf bijvoorbeeld ook om voor de ander te zorgen. Als je daarin ontrouw bent, ben je voor de overheid strafbaar.
Wat de financiële afweging betreft, principieel gezien mag het geld niet van doorslag zijn. Toch kan juist het (gebrek aan) geld een groot probleem geven. Trouwen is niet goedkoop. Als je een bruiloft wilt organiseren, dan heb je het al snel over duizenden euros. En daarbij komt ook dat je niet alleen gaat trouwen, maar je zult waarschijnlijk ook samen een woning of appartement huren en inrichten. Het is goed om je dit te realiseren. Als je net verkering hebt, dan denk je hier waarschijnlijk nog niet over na. Maar het is niet onbelangrijk om geld te sparen, ook voor een eventuele bruiloft. Verder vallen er veel keuzes te maken in de kosten die je maakt voor een bruiloft. Je kunt een dure, maar ook een goedkope locatie afhuren. Zo kan je op allerlei punten keuzes maken, denk aan de fotograaf, de kleding, het aantal gasten, de huwelijksreis. Op internet kan je tips vinden over een low-budget bruiloft. Overigens las ik ergens, dat het vroeger de gewoonte was dat de ouders van het bruidspaar de bruiloft betaalden. Het is mooi als er mensen om je heen staan, die waar mogelijk kunnen bijdragen in de onkosten van de bruiloft.
Samen verder?
Als je als jongen en meisje samen verder wilt, dan zal je moeten trouwen. Dat is de weg die de Bijbel ons wijst. Het huwelijk is niet bedacht door mensen, maar een instelling en geschenk van God. We lezen daarover onder andere in Gen. 2:24. Daarom zal een man zijn vader en zijn moeder verlaten en zijn vrouw aanhangen, en zij zullen tot één vlees zijn (vgl. Mat. 19:1-12). Laten we stilstaan bij de drie aspecten, die in deze tekst naar voren komen. Dan zullen we ook scherp zien dat het samenwonen niet goed is.
Een man moet zijn vader en moeder verlaten. Als je kijkt naar de tijd van het Oude Testament, dan ging de bruid weg uit haar eigen familie en uit haar omgeving. Zij ging wonen bij haar man. De bruid moest haar ouderlijk huis verlaten. De bruidegom bleef vaak wonen bij zijn familie. De Here zegt nu in Gen 2:24, dat de man ook zijn ouders moet verlaten. Dat betekent dat de man zijn ouders moet loslaten. Hij moet tot op zekere hoogte zelfstandig zijn. Je mag niet in alles terugvallen op je ouders, als je getrouwd bent. Je moet je ouders in zekere zin loslaten.
Vervolgens staat in Gen. 2:24 dat de man zijn vrouw moet aanhangen. Dat betekent dat je voortaan bij elkaar hoort. Je bent aan elkaar verbonden. De betekenis van het woord aanhangen is dat je aan elkaar bent vastgeplakt. Je bent één. Je gaat sinds je huwelijkssluiting als man en vrouw door het leven. Dit woord aanhangen wordt in de Bijbel ook gebruikt voor het volk Israël, dat zijn God moet aanhangen met waar geloof. Het huwelijk is dus een hechte relatie. Een tijdelijke of kortstondige relatie past hier absoluut niet bij. Je gaat niet slechts samen wónen, je gaat een band aan voor het leven. Die band is door God gegeven. Wat God samenvoegt, dat mogen mensen niet scheiden. Trouwen vraagt trouw. Slechts de zonde van overspel is een wettige reden om het huwelijk te ontbinden (Mat. 12:9).
Als man en vrouw ben je één vlees. In het huwelijk mogen intimiteit en seksualiteit ten volle tot ontplooiing komen. Je mag jezelf aan elkaar blootgeven, geestelijk en lichamelijk. Om ook op die manier de liefde voor elkaar uiting te geven. Die bijzondere intieme en kwetsbare omgang heeft de Here in het huwelijk gegeven. En in die seksuele omgang mogen er kinderen komen, als de Here dat geeft. Zo is het huwelijk dienstbaar aan de opdracht die de Here aan de mensen heeft gegeven: weest vruchtbaar en wordt talrijk; vervult de aarde en onderwerpt haar (Gen. 1:28).
Samenwonen is onbeschermd
Deze drie basiselementen van het huwelijk horen bij elkaar: ouders verlaten, vrouw aanhangen, samen één vlees zijn. Als één van deze drie aspecten ontbreekt in je relatie, dan is het niet goed. Bij het samenwonen zie je, dat één van de drie basiselementen van het huwelijk ontbreekt. Want de man hangt dan zijn vrouw niet echt aan. De officiële en blijvende band van het huwelijk is er niet, als je gaat samenwonen. Je belooft elkaar geen trouw voor het leven. En je verzegelt je relatie niet met een eed voor Gods aangezicht. Deze beschermende ringen die om het huwelijk liggen, die ontbreken als je gaat samenwonen.
Als het aanhangen ontbreekt bij het samenwonen, dan is dat gevaarlijk om één vlees te zijn. De intieme band in het huwelijk is namelijk kwetsbaar en heeft bescherming nodig. Alleen in de omgeving van veiligheid, trouw en geborgenheid kunnen de liefde en seksualiteit tot hun volle ontplooiing komen. En dat wordt nog meer duidelijk als God kinderen wil schenken. Dan moet je er als ouders zijn. Kinderen hebben de bescherming van het huwelijk meer nodig dan wie ook. Zij hebben een vader en een moeder nodig, die bij elkaar horen. Daarom is de basis van trouw onmisbaar in het huwelijk. Overigens, wie trouwt is niet immuun voor huwelijksproblemen of echtscheiding. Maar God wijst ons wel deze weg van huwelijk en trouw, om ons voor verwijdering en echtscheiding te bewaren.
We moeten goed beseffen dat we zondige mensen zijn. Ieder mens heeft naast mooie, ook minder mooie en moeilijke kanten. Ieder heeft te maken met zwakheden en zonden. In het huwelijk is het niet vanzelfsprekend dat je als man en vrouw samen optrekt. Telkens wordt die eenheid en de onderlinge trouw bedreigd. Je moet werken aan je huwelijk. Het is daarom nodig dat je trouw belooft, aan elkaar en aan God. En die trouwbelofte mag je dagelijks waarmaken in het getrouwde leven. In mooie en in moeilijke dagen. Het vraagt geloof om trouw te zijn in het huwelijk. En je hebt Gods kracht en hulp steeds weer nodig. Dat geldt in de periode vóór je huwelijksdag. Dat geldt niet minder voor het leven in je huwelijk, als man en vrouw.
Hoe omgaan met?
We hebben gezien dat het niet goed is om te gaan samen-wonen. Maar wat als iemand in je omgeving samenwoont of gaat samenwonen? Hoe moet je daarmee omgaan? Of als je wordt uitgenodigd op een feest waar het samenwonen gevierd wordt?
Allereerst is het belangrijk om te bidden. Je kunt bidden voor diegene die samenwoont, of bij hen het geloofsinzicht mag groeien dat samenwonen niet goed is. Bid ook voor jezelf, dat je wijsheid mag krijgen om goed met deze situatie om te gaan. Verder kan je zoeken naar een gelegenheid om jouw geloofsovertuiging uit te leggen. In een gesprek of in een kaartje of brief. Laat ook doorklinken dat het je niet slechts om de regels gaat. Maar dat het gaat om het grote doel van ons leven. Namelijk het leven tot eer van God en naar zijn wil. En het grote gevaar van ontrouw, waar we allen tegen moeten waken.
Naar mijn overtuiging kan je niet meedoen, als het samenwonen gevierd wordt. Je kan niet werkelijk dankbaar en blij zijn als mensen gaan samenwonen. Als een samenwonend stel alsnog gaat trouwen, dan kan je wel dankbaar zijn. Het samenwonen was niet goed. Maar aan die situatie komt een einde doordat het stel gaat trouwen. En dat is iets waarvoor je hartelijk en oprecht dankbaar kunt zijn.
Laten we bovenal zelf trouw zijn. Mogen de volgende woorden uit het gebed van het huwelijksformulier je daarin bemoedigen: En wij bidden U, wil dit bruidspaar uw Heilige Geest geven, zodat zij in een vast geloof heilig leven naar uw wil en de macht van de zonde weerstaan. Verhef uw aangezicht over hen en leid hen in voorspoed en tegenspoed aan uw vaderhand. Schenk hun uw zegen, zoals U de gelovige vaderen Abraham, Izaäk en Jakob gezegend hebt. Betoon U aan hen de trouwe God van het verbond.